De Poort naar een Internationale cultuur
Door taakgestuurd onderwijs aan te bieden, geef je je leerlingen de kans om de zo belangrijke 21ste eeuwse vaardigheden onder de knie te krijgen. Ook niet-technische vakken als Spaans kunnen prima aansluiten op de kenmerken van de Brainportschool. Ze leren je sociale en culturele vaardigheden, samenwerken en kritisch denkvermogen – en dat alles in een authentieke omgeving.
Chantal Janssen, docent Spaans aan het Heerbeeck College, sloeg met haar internationaliseringsproject twee vliegen in één klap: ze schreef haar masterscriptie en produceerde tegelijkertijd een taakgestuurde lessenreeks die helemaal geënt was op de beginselen van de Brainportscholen. Door haar leerlingen, na een grondige voorbereiding, interviews te laten afnemen bij Spaanstalige werknemers van ASML en deze vervolgens goed te laten vastleggen en evalueren, wist ze haar reguliere leerdoelen te halen en uit te breiden met de broodnodige interculturele vaardigheden. “Een taal leer je niet alleen om in het buitenland toe te passen. We bevinden ons middenin de Brainport regio, een smeltkroes van verschillende culturen. We moeten de skills aanreiken die je nodig hebt om in een dergelijke omgeving goed te functioneren.
Als docent Spaans op een van de Brainportscholen wilde ik de kennis en vaardigheden uit de lessen Spaans verbinden met het Brainportschool-concept. We zochten dus naar een manier om de ontwikkeling van 21e-eeuwse vaardigheden en de verbinding met de omgeving voor elkaar te krijgen. Spaans is natuurlijk geen beta- of techniekvak, maar we zijn er toch in geslaagd die aspecten in het project te verweven. Dat hebben we gedaan door samen te werken met een bedrijf in de regio waar technologie een belangrijke rol speelt: ASML. Zo konden we bij de leerlingen ook een onderzoekende en ondernemende houding aanleren.
“Dit type onderwijs biedt ruimte aan de individuele behoeftes van leerlingen.”
Het project liep volledig samen met het schrijven van mijn masterscriptie voor de opleiding Spaanse taal en cultuur van de Universiteit van Utrecht. Dit leidde tot een reeks van acht lessen Spaans voor leerlingen van vwo 6, met een focus op de communicatieve en interculturele competenties van de leerlingen. Omdat de principes van het taakgestuurd onderwijs passen bij de doelen van Brainportonderwijs op het Heerbeeck College, werd dat de leidraad. Dit type onderwijs biedt ruimte aan de individuele behoeftes van leerlingen en bovendien vormt het leerproces een belangrijk onderdeel, waardoor de algemene vaardigheden meer kans krijgen om zich te ontwikkelen. Belangrijke doelen van deze lessen zijn 21e-eeuwse vaardigheden, zoals samenwerken, kritisch denkvermogen, communicatie en het ontwikkelen van communicatieve en interculturele vaardigheden en het intercultureel bewustzijn. Door dit alles in een authentieke setting te plaatsen, te weten het bedrijfsleven in de nabije omgeving, waar Spaanstalige medewerkers in een internationale context werken, werd het allemaal nog iets echter.
Het project is opgezet met leerlingen uit VWO6, omdat hun taalniveau goed genoeg zou moeten zijn voor het voeren van gesprekken met Spaanstalige professionals. Bovendien zullen de vaardigheden die zij in dit project ontwikkelen, hen in de nabije toekomst al van pas komen. Het is in feite de poort naar een interculturele omgeving.
De lessenreeks is in te delen in drie fasen: de oriëntatiefase, de uitvoeringsfase en de evaluatiefase. Centraal in het project is de communicatieve hoofdtaak voor de leerlingen: een interview houden met een Spaanstalig persoon in de Brainportregio.
In de oriëntatiefase is het voor een deel aan de leerling zelf om te bepalen welke subtaken hij gaat maken; wat heeft hij nodig voor de hoofdtaak? De leerling wordt ook gestimuleerd om zich bewust te worden van cultuurverschillen. Zeer waardevol was hierbij een gastles van een oud-leerling van de school. Zij had zeer recent gewerkt in Spanje en deelde haar ervaringen met de leerlingen: In hoeverre spelen culturele verschillen een rol op de werkvloer bij een internationale organisatie? Hoe zit het met stereotypen? Ook werd uitgebreid stilgestaan bij verschillen in omgangsnormen: Hoe stel je jezelf straks voor? Tutoyeer je of gebruik je de beleefdheidsvorm?
Voor de uitvoeringsfase kregen we alle medewerking van ASML voor de interviews die de leerlingen zouden moeten gaan afnemen. Het interview was een individuele opdracht en de leerlingen moeten zelf vragen bedenken en uitwerken. Ook moesten ze zelf, via mail, contact leggen met de ASML-medewerker en de afspraak regelen. En dat allemaal in het Spaans natuurlijk. De interviews vonden vervolgens plaats bij ASML zelf; ze werden allemaal op video vastgelegd. Dit had zeker een toegevoegde waarde voor de evaluatiefase.
De taak in de evaluatiefase was het schrijven van een blog met hun ervaringen. Het reflecteren is een van de 21e-eeuwse vaardigheden die als een rode draad door het project heen lopen. Denk hierbij aan de sociale en culturele vaardigheden, samenwerken en kritisch denkvermogen.
Het format dat er nu ligt kan zo opnieuw gebruikt worden. En dat gaat ook gebeuren. Niet per se bij ASML, ik denk dat het ook interessant kan zijn om het met Spaanstalige studenten van de TU/e te doen. Elke school kan zo zijn eigen doelen bedenken en contacten leggen met een geschikt bedrijf of organisatie in de Brainportregio. De leerlingen waren er enthousiast over en de Spaanstalige professionals die we gesproken hebben hebben al aangegeven het zeker nog een keer te willen doen, dus wij gaan er in elk geval mee door.”
Download